U Tuzli je danas održana javna rasprava o Nacrtu Zakona o gasu Federacije Bosne i Hercegovine, tokom koje je posebna pažnja posvećena pitanjima gasifikacije, budućem skladištenju gasa te strateškoj važnosti ovog energenta za Tuzlanski kanton i širu regiju.
Bosna i Hercegovina se suočava s padom proizvodnje električne energije, povećanom potrošnjom i uvozom, te smanjenom proizvodnjom i isporukom uglja. U tom kontekstu, gas se sve više posmatra kao ekonomski povoljnija i strateški isplativija opcija.
Ministar industrije, energetike i rudarstva FBiH Vedran Lakić istakao je da je gasifikacija ključna za privredu sjeveroistočne Bosne, posebno za industrijski razvijeni Tuzlanski kanton.
– Planiramo da u narednom periodu jedan blok u Termoelektrani Tuzla pređe na gas. To bi značilo jeftiniji i stabilniji izvor energije za regiju koja ima razvijenu industriju i potrebu za sigurnim snabdijevanjem – izjavio je Lakić.
Građani protiv skladištenja plina na Tetimi
Jedna od osjetljivih tema tokom rasprave bilo je moguće skladištenje plina u bušotinama Rudnika soli Tetima, čemu su se građani i predstavnici lokalnih zajednica ranije jasno usprotivili.
– Nećemo ići protiv mišljenja ljudi koji tu žive. Struka tvrdi da skladištenje nije rizično, ali ćemo poštovati volju građana – rekao je Lakić, navodeći da su skladišta gasa prisutna širom Evrope, često i u gusto naseljenim urbanim zonama.
Sjeverna interkonekcija – ključ pristupa gasu
Gas bi u Tuzlu i TK dolazio preko sjeverne interkonekcije, trase koja povezuje Orašje, Tuzlu, Živinice, Maglaj i Zenicu, te dodatni pravac Živinice–Kladanj. Trasa je osmišljena tako da prati industrijske i gusto naseljene zone.
Belma Filipović iz kompanije BH-Gas istakla je značaj rute:
– Trasa se približava potrošačkim centrima i industrijskim zonama, što omogućava brži i efikasniji pristup energentu tamo gdje je najpotrebniji.
Struka podržava tranziciju – upozorava na populizam
Energetska tranzicija zahtijeva racionalne odluke i podršku stručne javnosti. Tako smatra i Tuzlanski akademski klub, koji godinama upozorava na iscrpljenost postojećih termoenergetskih kapaciteta.
– Rudnici i termoelektrane su na izdisaju. Moramo ići prema alternativnim izvorima, poput gasa i solarne energije. Prepadanje javnosti je populizam koji šteti razvoju – izjavio je Safet Husanović iz Kluba.
On je podsjetio da gas svakodnevno cirkuliše kroz gradove u rezervoarima vozila i benzinskih pumpi, bez incidenata.
Stari sistem, novi zakon
Transportni sistem gasa u BiH star je više od 40 godina i prostire se na oko 255 kilometara, od čega 60 u entitetu RS. Nacrt novog zakona treba da reguliše distribuciju i korištenje gasa, s ciljem sigurnog i efikasnog snabdijevanja građana i privrede kroz modernizovanu mrežu.
Bogatstvo je imati na raspolaganju energijski miks.fosilnih goriva i obnovljivih izvora. U kontekstu dekarbonizacije u proizvodnji el. energije zemni gas se kao fosilno gorivo smatra tranzicijski energent jer kod njegovog sagorijevanja emituje se samo 40%manje CO2u odnosu na ugalj lignit za jedinicu toplote ovih goriva.. Ali kod potrošnje gasa u termoelektranama energijska efikasnost iste potrošnje je značajno veća u odnosu na istu efikasnost potrošnje uglja.Zbog visoke cijene energije zemnog gasa u odnosu :na cijenu uglja troškovi proizvodnje el. energije u gasnim elektranama su 3-4 puta veću u odnosu ugljene elektrane.
Naravno da se ovakva tranzicijski faza proći prije 100% zelene energije. p