Prije 40 godina umro Josip Broz Tito

Na današnji dan prije četiri decenije umro je doživotni predsjednik Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) Josip Broz Tito.

Josip Broz Tito je preminuo 4. maja 1980. godine, u 15.05, u Kliničkom centru u LJubljani, tri dana pred svoj 88. rođendan.

Tito je u januaru primljen u bolnicu zbog problema sa cirkulacijom, a prije smrti mu je amputirana noga. Od sredine februara bio je u vještačkoj komi.

Vijest o Titovoj smrti Jugoslovenima je saopštio spiker Televizije Beograd Miodrag Zdravković.

“Umro je drug Tito. To su večeras saopštili Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije i Predsedništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije radničkoj klasi, radnim ljudima i građanima, narodima i narodnostima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije”, glasila je vijest koja je odjeknula u cijelom svetu.

Dan poslije kovčeg sa Titovim posmrtnim ostacima stigao je Plavim vozom iz LJubljane, preko Zagreba, u Beograd. Tri dana kasnije, na sahranu je došlo 700.000 ljudi. Prisutno je bilo 209 državnih delegacija iz 128 zemalja svijeta. Bio je to najposjećeniji pogreb nekog državnika u 20. vijeku.

Posljednju poštu osnivaču Pokreta nesvrstanih odali su 31 predsjednik države, 22 premijera, četiri kralja, šest prinčeva i 11 predsjednika nacionalnih parlamenata. Iz Hladnim ratom podijeljenog svijeta, u Beograd su doputovali državnici iz oba tabora.

Na sahrani su bili i premijer Velike Britanije Margaret Tačer, potpredsjednik SAD Volter Mondejl, Indira Gandi, Hosni Mubarak, Sadam Husein, Leonid Brežnjev, Nikolaj Čaušesku, švedski kralj Karl 16 Gustav…

Tito je sahranjen u Kući cvijeća na Dedinju, gdje od 2013. godine pored njega počiva i supruga Jovanka. NJegov grob je, uz obližnji Muzej Jugoslavije.

Josip Broz Tito rođen je u Kumrovcu u tadašnjoj Austrougarskoj 7. maja 1892. godine. Titov rođendan slavljen je 25. maja kao “Dan mladosti”, kada je širom bivše Jugoslavije nošena štafeta u njegovu čast.

Poštovaoci lika i djela Josipa Broza Tita tradicionalno na 4. maj od ranog jutra posjećuju njegov grob u Kući cveća na Dedinju, a uglavnom dolaze iz zemalja nastalih raspadom Jugoslavije.

Po izbijanju Drugog svjetskog rata, Tito je postao vođa Partizanskog pokreta otpora, a nakon njegovog završetka lider Jugoslavije u kojoj je uspostavljen novi društveno-politički poredak.

Josip Broz Tito bio je predsjednik Vlade od 29. novembra 1945. godine, a poslije 1953. predsjednik Saveznog izvršnog veća i predsjednik Republike. Kada su godinu dana kasnije te dvije funkcije razdvojene, ostao je do kraja života predsjednik Republike, a od 1974. godine i predsjednik Predsedništva SFRJ.

Tito je imao čin maršala Jugoslavije i položaj vrhovnog komandanta Jugoslovenske narodne armije. Jedan je od osnivača Pokreta nesvrstanih, čiji je jedno vrijeme bio i generalni sekretar. (Srna)