(Džindijska džamija u Tuzli – Fotografije: Medžlis IZ Tuzla, Turistička zajednica Tuzla i portal Balans)
Husein Čauševa ili Džindijska džamija u Tuzli predstavlja monumentalni objekt tipične bosanske arhitekture, a Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika 2018. godine proglasila ju je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.
Džamija je napravljena od drveta i čerpića krajem 16. stoljeća. Džamija je dimenzija sedam puta sedam metara i ima 16 prozora.
Zbog toga što se nalazi u središtu Džindijske mahale, naziva se i Džindijska. Džindije su bili vješti konjanici koji su imali aktivnu ulogu u zaštiti naselja.
“Džindijska mahala se u historijskim izvorima spominje krajem 16. stoljeća kao ‘Mahala časne džamije Mustafe džindije’, dok se 1701. godine prvi put naziva kao džamija Huseina čauša. Džindijska džamija je arhitektonski najvrednija džamija s drvenom munarom na području Tuzle. Džamija je bila podignuta na mjestu zvanom Lug, u blizini hrastove šume, koja je poslužila kao izvor građe za samu džamiju, koja je neosporno djelo vještih domaćih majstora. Iz toga proizilazi i njena veća vrijednost jer predstavlja očuvani primjer izvorne bosanske arhitekture”, navode iz Zavoda za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa TK
Džindić džamija spada u red veoma značajnih objekata islamske arhitekture iz osmanlijskog perioda i danas je pod zaštitom države kao historijski spomenik. Kao i u drugim džamijama, stariji mještani pamte kada se u ovoj džamiji obavljao beš vakat. Poslije smrti Husni-ef. Hafizovića u džamiji su se klanjali samo noćni namazi, džuma i teravih-namaz. Zbog pucanja zidova, koje je izazvalo slijeganje terena, džamija je 1975. godine zatvorena, da bi nakon sanaciono-restauratorskih radova bila ponovo otvorena 1990. godine. Danas se u džamiji klanja podne i ikindija namaz, bajram i džuma namaz, i veoma je posjećena za vrijeme ramazana kada se klanja teravih-namaz. Džamija pruža primjer visokog stilskog izraza koji se može postići kod objekta koji su pokriveni šindrom. Na svakom zidu ima po četiri prozora, od kojih su donji pravougaoni, a gornji lučno završeni. Ovo je danas jedina džamija u Bosni sa izbačenom galerijom u trijemu.
U svojoj prošlosti džamija je više puta renovirana, a razlozi su mjesto na kome je izgrađena i slijeganje terena. Zanimljivo je napomenuti da se ispod džamije nalazi rezervoar za sakupljenje slane vode.
Graiteljsko naslijeđe visoke spomeničke vrijednosti ne zaslužuje ovako banalan oblik prezentacije, između ostalog narušava medijski dignitet ove Web stranice. U tekstu se navodi izvor informacija kao da je to ekskluzivni autorski istraživač, pored “brda” izvora naučne, zavičajne i školske literature. Ovdje je prezentirana deskriptivna parafrazerska kompilacija sasvim nevješto posmatrajući objekt rigidno fenomenološki bez pokušaja naučno zaštitarske sinteze najnovijih etnografskih istraživanja sakralnih objekata gdje je drvo temeljno strukturno tkivo. Tu u prvom redu mislim na etičku dimenziju spomenika (džamije) uloga u kontinuitetu urbanističkog i arhitektonskog kreiranja suvremenih sakralnih objekata, što je i primarna uloga spomenika kulture. Klasična istoričnost objekta je banalija naracije primitivne istorije, ovdje je potreban perceptivni optikum istoričara umjetonosti kontekstualiziran u okvire naučno odgojne, kulturno estetske i kultne funkcije objekta u recentnom periodu. Ekološki značaj objekta je univerzalan i to bi bila zasebna tematika istraživanja.